Takiego tematu nie znajdziecie w podręczniku, ale zapewniam, że jest w podstawie programowej, a na pewno zawsze warto i trzeba się nad nim pochylić… zwłaszcza teraz, gdy nasz świat stanął na głowie. Wspólnie zastanówmy się JAK UCZYNIĆ ŚWIAT LEPSZYM MIEJSCEM DLA WSZYSTKICH ? Zacznijmy działać! Razem! Dla nas!
W trakcie realizacji projektu uczniowie poznają wyzwania współczesnego świata i Cele Zrównoważonego Rozwoju ONZ. Zastanowią się, jak każdy z nas wpływa na jego kondycję i wykonają zadania. Mają one różną formę i stopień trudności. Niektóre z góry narzuconą, inne wymagają więcej kreatywności. Gotowi na wyzwanie? To zaczynamy!
CZYM JEST ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ?
Zanim poznasz Cele dowiedz się, czym jest Zrównoważony Rozwój i co to takiego Agenda 2030. Obejrzyj film i zapoznaj się z dokumentem.
Agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 zawierająca Cele Zrównoważonego Rozwoju została przyjęta przez wszystkie 193 państwa członkowskie ONZ Rezolucją Zgromadzenia Ogólnego 25 września 2015 roku w Nowym Jorku.
Agenda określa 17 Celów Zrównoważonego Rozwoju oraz związanych z nimi 169 zadań, które mają zostać osiągnięte przez świat do 2030 roku. Dotyczą osiągnięć w 5 obszarach – tzw. 5xP: ludzie (ang. people), planeta (ang. planet), dobrobyt (ang. prosperity), pokój (ang. peace), partnerstwo (ang. partnership).
Cele obejmują szeroki zakres wyzwań, takich jak ubóstwo, głód, zdrowie, edukacja, równość płci, zmiany klimatu, zrównoważony rozwój, pokój, sprawiedliwość społeczna. Zastąpiły one Milenijne Cele Rozwoju, które zrealizowane miały być do 2015 roku.
Realizacja Celów i zadań jest monitorowana na całym świecie odpowiednimi wskaźnikami. Przyjęto je Rezolucją Zgromadzenia Ogólnego 10 lipca 2017. Za ich monitorowanie w Polsce odpowiada GUS.
CEL 1 – KONIEC Z UBÓSTWEM
Cel: Wyeliminować ubóstwo we wszystkich jego formach na całym świecie.
Skrajne ubóstwo na całym świecie mierzone jest jako utrzymywanie się za mniej niż 1,25 dolara amerykańskiego dziennie. W 2016 r. za tę kwotę siebie i swoje rodziny utrzymywało prawie 10% osób pracujących na świecie.
Ubóstwo ma wiele form, ale nie ma granic. Nie jest jedynie kwestią dochodu na osobę, ale także dostępu do opieki zdrowotnej, edukacji i kluczowych usług. Konsekwencją ubóstwa jest wykluczenie społeczne. Polega ono na tym, że ze względu na brak środków, dostępu do usług, a czasem wręcz odmowę, osoby nie mogą uczestniczyć w popularnych w danym społeczeństwie aktywnościach.
Aby pomóc jednostkom i całym rodzinom wyjść z ubóstwa, trzeba zrozumieć jego mechanizm i zaproponować formy wsparcia (nie litości!), które pozwolą ludziom zachować godność.
Jednym z najbardziej krzywdzących stereotypów dotyczących ubóstwa jest to, że bieda jest „zawiniona”; że wynika z lenistwa lub braku zaradności. Ubóstwo jest piętnowane społecznie i stanowi źródło wyobcowania, zarówno wśród dorosłych, jak i wśród uczniów i uczennic.
Fakty
– Liczba ludzi na świecie żyjących w skrajnym ubóstwie zmalała o ponad połowę w porównaniu do 1.9 miliarda w 1990 roku. Jednakże, 836 milionów ludzi nadal żyje w skrajnym ubóstwie.
– Co piąta osoba w regionach rozwijających się żyje za mniej niż $1.25 dziennie.
– Azja Południowa i Afryka Subsaharyjska są miejscami, w których żyje przytłaczająca większość ludzi w skrajnym ubóstwie.
– Wysokie wskaźniki ubóstwa często dotyczą małych, wrażliwych i dotkniętych konfliktami zbrojnymi państw.
– Co czwarte dziecko poniżej piątego roku życia ma wzrost nieadekwatny do swojego wieku.
ZADANIE: Zaprojektuj plakat szkolny na akcję charytatywną związaną z walką z ubóstwem.
CEL 2 – ZERO GŁODU
Cel: Wyeliminować głód, osiągnąć bezpieczeństwo żywnościowe i lepsze odżywianie oraz promować zrównoważone rolnictwo.
Głód to jedno z najbardziej wstydliwych wyzwań współczesności. Co dziewiąty człowiek na świecie jest niedożywiony. Obecnie żywności produkuje się wystarczająco dużo, by nakarmić każdego. Mimo to na świecie wciąż jest obecny głód. Wpływa na niego np. marnowanie dużej ilości jedzenia(zarówno w domach, jak i podczas produkcji i sprzedaży).
Głód wynika również z tego, że wielu ludzi nie ma dostępu do jedzenia dostarczającego zróżnicowanych wartości odżywczych (tzw. głód utajony) lub brakuje im wiedzy na ten temat. Głód może również być powodowany złożonymi czynnikami zewnętrznymi i politycznymi, takimi jak: skutki zmiany klimatu (gdy np. dotychczasowe tereny rolne zamieniają się w pustynie), katastrofy naturalne, konflikty zbrojne, ubóstwo i ceny żywności, które pozostają poza zasięgiem najuboższych.
Aktualnym wyzwaniem, z którym musimy się zmierzyć, jest zwiększenie bezpieczeństwa żywnościowego, czyli dostępu wszystkich ludzi do bezpiecznej i wartościowej żywności.
Fakty
– Na świecie z powodu niedożywienia cierpi 795 milionów ludzi, tj. co dziewiąta osoba.
– Ogromna większość ludzi głodujących żyje w krajach rozwijających się, gdzie 12.9% populacji cierpi z powodu niedożywienia.
– Azja jest kontynentem, na którym żyje najwięcej ludzi głodujących – aż dwie trzecie jej populacji cierpi z tego powodu. W ostatnich latach odsetek głodujących w południowej Azji spadł, natomiast na zachodzie kontynentu wzrósł on nieznacznie.
– Azja Południowa jest regionem odznaczający się największym odsetkiem głodujących – 281 milionów ludzi jest niedożywionych. Przewiduje się, że w Afryce Subsaharyjskiej w latach 2014 – 2016 na niedożywienie będzie cierpieć 23% populacji.
– Słabe odżywianie jest przyczyną prawie połowy (45%) śmierci dzieci poniżej piątego roku życia – 3.1 miliona dzieci umiera co roku z tego powodu.
ZADANIE: Marnując żywność, napędzamy konsumpcję, która jest jedną z przyczyn głodu na świecie. Zainteresujcie się sposobem, w jaki wy i wasze rodziny gospodarujecie jedzeniem. Jak często w sklepie kupujecie produkty spożywcze spoza listy zakupów?
Czy wiecie, czym różnią się produkty z terminem ważności „najlepiej spożyć przed” od „należy spożyć do”?
Jaką część waszych śmieci stanowi jedzenie?
Jak w kuchni wykorzystać żywność, która zazwyczaj ląduje w koszu?
Zaprezentuj swoje obserwacje w formie… zadecyduj jakiej. Liczę na twoją kreatywność 🙂
CEL 3 – DOBRE ZDROWIE I JAKOŚĆ ŻYCIA
Cel: Zapewnić wszystkim ludziom w każdym wieku zdrowe życie oraz promować dobrobyt
Według danych ONZ dzieci, których matki posiadają choć podstawowe wykształcenie lub pochodzą z zamożnych rodzin, mają większą szansę na przeżycie. Od 2000 roku szczepienia m.in. przeciwko odrze zapobiegły 15,6 milionom zgonów. Do osiągnięć międzynarodowej społeczności w ostatnich latach należą: poprawa warunków sanitarnych i dostępu do czystej wody, stopniowa eliminacja chorób takich jak malaria, gruźlica i polio, a także spowolnienie rozprzestrzeniania się HIV/AIDS.
Jednak przed nami stoi nadal bardzo dużo wyzwań, od poprawy stanu zdrowia psychicznego i bezpieczeństwa na drogach, przez ułatwienie dostępu do służby zdrowia, po zwiększenie świadomości na temat zdrowia reprodukcyjnego i szkodliwego wpływu tytoniu. Nie chodzi tylko o ratowanie życia, ale również o budowanie zdrowych społeczeństw.
Na wiele czynników wpływających na nasz stan zdrowia i dobrobyt (tj. polityka państwa, stan powietrza, zmieniający się klimat) mamy tylko pośredni wpływ. Jednak wiele z nich dotyczy naszych indywidualnych wyborów i tylko od nas zależy, czy zawalczymy o swoje zdrowie.
Fakty
Zdrowie dzieci
– Każdego dnia umiera o 17,000 mniej dzieci niż w roku 1990. Jednak nadal co roku ponad 6 milionów dzieci umiera przed ukończeniem piątego roku życia.
– Od 2000 roku szczepienia przeciw odrze zapobiegły 15,6 milionom zgonów.
Pomimo dokonanego ogólnoświatowego postępu, w Afryce Subsaharyjskiej i Azji Południowej stale wzrasta współczynnik umieralności wśród dzieci. Cztery na pięć zgonów dzieci poniżej piątego roku życia ma miejsce w tych regionach.
– Prawdopodobieństwo śmierci przed ukończeniem piątego roku życia jest dwukrotnie większe w przypadku dzieci urodzonych w rodzinach ubogich, niż w przypadku dzieci urodzonych w zamożniejszych rodzinach.
– Dzieci posiadające wykształcone matki, nawet takie które ukończyły tylko szkołę podstawową, mają większą szansę na przeżycie niż dzieci matek bez żadnego wykształcenia.
Zdrowie matek
– Od 1990 roku śmiertelność okołoporodowa spadła prawie o połowę.
– W Azji Wschodniej, Afryce Północnej i Azji Południowej śmiertelność okołoporodowa zmniejszyła się o około dwie trzecie.
– Jednak wskaźnik umieralności matek – liczba matek, które nie przeżyły porodu w porównaniu do liczby, które go przeżyły – w regionach rozwijających się jest wciąż
HIV/AIDS
– W 2013 roku odnotowano 250,000 zakażeń wirusem HIV wśród nastolatków, z których 2/3 przypadały na dziewczęta.
– W Afryce AIDS jest główną przyczyną śmierci wśród dorastającej młodzieży pomiędzy 10. a 19. rokiem życia. AIDS jest na drugim miejscu wśród przyczyn zgonów na całym świecie.
– W wielu przypadkach nie jest przestrzegane prawo dziewcząt do zachowania intymności i nietykalności cielesnej – wiele z nich informuje, że pierwsze doświadczenia seksualne były na nich wymuszone.
– W 2013 roku 2,1 miliona nastolatków było zarażonych wirusem HIV.
– W latach 2000 – 2015 udało się zapobiec ponad 6,2 miliona zgonów z powodu malarii, przede wszystkim wśród dzieci poniżej piątego roku życia w Afryce Subsaharyjskiej. Szacuje się, że światowy wskaźnik zachorowalności obniżył się o 37%, a wskaźnik umieralności o 58%.
– Szacuje się, że w latach 2000 – 2013 zapobieganie, diagnoza i leczenie gruźlicy uratowało życie 37 milionów ludzi. Z kolei w latach 1990 – 2013 wskaźnik zgonów na gruźlicę obniżył się o 45%, a wskaźnik chorobowości o 41%.
ZADANIE: W dziedzinie zdrowia pierwszym krokiem, który możemy wykonać, by przyczynić się do światowej zmiany, jest dbanie o siebie i prowadzenie zdrowego trybu życia. Poczytajcie o zdrowym stylu życia i zróbcie listę nawyków, które chcielibyście w sobie wyrobić.
Może zorganizujecie klasowe wyzwanie np. tydzień bez słodyczy?
Albo zawody w tym, kto zrobi więcej przysiadów, albo pompek?
ZADANIE: Zdrowie ludzi na świecie zależy między innymi od zasobów, którymi dysponujemy, aby o nie dbać. Jednym z takich zasobów, zależnym w 100% od naszej gotowości do dzielenia się nim, jest krew. Przygotuj mowę popierającą ideę krwiodawstwa i przy okazji promującą oddawanie szpiku.
CEL 4 – DOBRA JAKOŚĆ EDUKACJI
Cel: Zapewnić wszystkim edukację wysokiej jakości oraz promować uczenie się przez całe życie.
Na przestrzeni lat dokonano znacznego postępu w zwiększeniu dostępu do edukacji. Jednak wciąż 617 milionów młodych ludzi na całym świecie nie posiada podstawowej umiejętności pisania, czytania i liczenia, a 57 milionów dzieci w krajach Globalnego Południa nie uczęszcza do szkoły.
Co kryje się pod pojęciem „dobra jakość edukacji”? ONZ nie skupia się na średniej ocen ani wynikach testów. Pomysłodawcom Celów Zrównoważonego Rozwoju chodzi raczej o edukację, która pozwala żyć godnie w dorosłym życiu(od umiejętności technicznych, po rozwój przedsiębiorczości) oraz taką, która pomaga budować lepszy świat (jak np. edukacja na temat zrównoważonego stylu życia, praw człowieka, równości płci czy wspólnej odpowiedzialności za świat).
Na edukację można też spojrzeć jako na drogę do zrozumienia świata oraz poznania samego siebie. Pomagają w tym umiejętności krytycznego myślenia i nazywania emocji, świadomość zarówno własnych poglądów jak i ograniczeń.
FAKTY
– Wskaźnik liczby dzieci uczęszczających do szkoły podstawowej w krajach rozwijających się osiągnął 91%, wciąż jednak 57 milionów dzieci nie uczęszcza do szkoły.
– Więcej niż połowa dzieci nie chodzących do szkoły mieszka na obszarze Afryki Subsaharyjskiej.
– Szacuje się, że 50% dzieci nie uczęszczających do szkoły podstawowej żyje na terenach objętych konfliktami zbrojnymi.
– 103 miliony młodych ludzi na całym świecie nie posiadają podstawowej umiejętności pisania i czytania, z czego ponad 60% to kobiety.
ZADANIE: Zrealizujcie kampanię informacyjną na temat Celów Zrównoważonego Rozwoju. Zastanówcie się, w jaki sposób najlepiej zaprezentować je Waszej społeczności lokalnej. Może collage zdjęć przedstawiających Cele? A może stworzycie film pokazujący, w jaki sposób działając lokalnie, można się przyczynić do globalnej zmiany? Do dzieła!
CEL 5 – RÓWNOŚĆ PŁCI
Cel: Osiągnąć równość płci oraz wzmocnić pozycję kobiet i dziewcząt.
Zapewnienie kobietom i dziewczętom równego dostępu do edukacji, opieki zdrowotnej i pracy oraz do udziału w sprawach politycznych i ekonomicznych wzmocni zrównoważoną gospodarkę oraz przyniesie korzyści społeczeństwom i całej ludzkości.
Dlaczego równość płci ma znaczenie? Jest wiele argumentów. Po pierwsze i najważniejsze: wszyscy ludzie rodzą się równi pod względem swoich praw (jak zapisano w pierwszym artykule Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka). Poza tym równość płci ma wpływ na sytuację ekonomiczną kraju: większa liczba kobiet na rynku pracy prowadzi do zmniejszenia ubóstwa.
Równość płci oznacza także ochronę przed przemocą fizyczną (która również w Polsce stanowi społeczny problem) oraz zakończenie dyskryminacji, dzięki czemu kobiety i dziewczęta będą miały równy dostęp do edukacji, miejsc pracy, a także na równi z mężczyznami będą podejmowały decyzje jako urzędniczki i członkinie władz.
FAKTY
– Okło 2/3 krajów w regionach rozwijających się osiągnęło parytet płci w edukacji na poziomie podstawowym.
– W 1990 roku w Południowej Azji na 100 chłopców uczęszczających do szkoły przypadało tylko 74 dziewcząt. Do 2012 roku wskaźniki dla dziewcząt i chłopców uległy wyrównaniu.
– W Afryce Subsaharyjskiej, Oceanii iZachodniej Azji dziewczęta wciąż napotykają na bariery w dostępie do kształcenia na poziomie podstawowym i średnim.
– Kobiety w Afryce Północnej zajmują mniej niż jedną piątą płatnych miejsc pracy w sektorach nierolniczych. Proporcja kobiet mających płatną pracę poza sektorem rolniczym zwiększyła się z poziomu 35% w 1990 roku do 41% w 2015 roku.
– W 46. państwach kobiety zajmują więcej niż 30% miejsc w narodowych parlamentach, w co najmniej jednej z izb.
ZADANIE: Przyjrzyjcie się postaciom wybitnych współczesnych kobiet, które działają na rzecz pozytywnej zmiany w świecie i przygotuj wirtualną wystawę opowiadającą o ich pracy, albo stronę internetową poświęconą ich działalności.
CEL 6 – CZYSTA WODA I WARUNKI SANITARNE
Cel: Zapewnić wszystkim ludziom dostęp do wody i warunków sanitarnych poprzez zrównoważoną gospodarkę zasobami wodnymi.
Wszyscy na świecie powinni mieć dostęp do czystej wody. Znaczenia wody dla każdego człowieka, a nawet dla każdego organizmu żywego zwyczajnie nie da się przecenić. Bez niej życie jest niemożliwe.
Pomimo tego, że na naszej planecie mamy wystarczającą ilość wody pitnej, wciąż brakuje jej ponad 40% ludzi na świecie. Jednym z przykładów konsekwencji braku dostępu do czystej wody są biegunka i jej powikłania. Z ich powodu każdego dnia umiera około 1000 dzieci.
Poprawienie warunków sanitarnych i dostępu do wody pitnej w krajach Globalnego Południa wymaga inwestycji w technologie umożliwiające gromadzenie i odsalanie wody, oczyszczanie ścieków oraz ponowne wykorzysta-nie wody.
Celem ONZ do 2020 jest roku zapewnić ochronę i odnowić ekosystemy, w których woda odgrywa główną rolę, tj. góry, lasy, tereny podmokłe, rzeki, jeziora i wody podziemne.
FAKTY
– Od 1990 roku 2,6 miliarda ludzi uzyskały dostęp do ulepszonych źródeł wody pitnej, lecz 663 miliony ludzi nadal jest pozbawionych takiego dostępu.
– Przynajmniej 1,8 miliarda ludzi korzysta z wody pitnej pochodzącej ze źródła zanieczyszczonego odchodami.
– W latach 1990 – 2015 liczba ludzi korzystająca z ulepszonych źródeł wody pitnej wzrosła z poziomu 76% do 91%.
– Na niedostatek wody wciąż cierpi ponad 40% światowej populacji i przewiduje się, że odsetek ten nadal będzie zwiększał się. Ponad 1,7 miliarda ludzi żyję |w dorzeczach rzek, w których zużywa się więcej wody, niż jej przybywa.
– 2.4 miliarda ludzi nie ma dostępu do podstawowych urządzeń sanitarnych, takich jak toalety czy latryny.
– Ponad 80% nieoczyszczonych ścieków powstałych w wyniku działalności człowieka ma ujście do rzek lub morza.
– Każdego dnia średnio 1,000 dzieci umiera z powodu biegunki i jej powikłań, które są możliwymi do uniknięcia chorobami przenoszonymi przez wodę lub związanymi ze złymi warunkami sanitarnymi.
– Energia wodna stanowi najważniejsze i powszechne źródło energii odnawialnej. Od 2011 roku stanowi ona 16% całkowitej produkcji energii elektrycznej na świecie.
– Około 70% wody używanej do nawadniania pochodzi z rzek, jezior i podziemnych źródeł wody.
– Powodzie i inne katastrofy powiązane z wodą są przyczyną 70% wszystkich śmiertelnych przypadków poniesionych w wyniku klęsk żywiołowych.
ZADANIE: Napisz „ODĘ DO WODY” – możesz sparafrazować już istniejące utwory, albo stwórz coś autorskiego 🙂 Powodzenia!
CEL 7 – CZYSTA I DOSTĘPNA ENERGIA
Cel: Zapewnić wszystkim dostęp do źródeł stabilnej, zrównoważonej i nowoczesnej energii po przystępnej cenie.
Dostęp do nowoczesnej i czystej energii oznacza poprawę poziomu życia. Niestety obecnie nadal 3 miliardy ludzi w celu ogrzania i posilenia się musi polegać na węglu, drewnie i węglu drzewnym oraz odpadach pochodzenia zwierzęcego.60% światowej emisji gazów cieplarnianych wiąże się z produkcją energii. Jest to jedna z ważniejszych przyczyn zmiany klimatu, dlatego musimy ograniczyć udział węgla w produkcji energii.
Unowocześnienie źródeł energii wiąże się także z poprawą jakości powietrza. W Polsce dzieje się to np. dzięki odchodzeniu od spalania odpadów lub węgla złej jakości oraz rezygnacji z pieców, które spalają te surowce w nieefektywny sposób. Na Sri Lance ten sam efekt ma rezygnowanie z lamp naftowych i kuchenek na drewno lub odchody zwierzęce.
Lokalna produkcja energii z wykorzystaniem źródeł odnawialnych – np. słońca lub wiatru, pozwala uniezależnić użytkowników od dostawców energii. Oznacza to również łatwiejszy dostęp do nowych technologii. Dzięki temu ludzie z dala od miast mogą np. skorzystać z bankowości mobilnej lub sprawdzić prognozę i ostrzeżenia pogodowe.
FAKTY
– Co piąta osoba na świecie nie ma dostępu do nowoczesnej elektryczności.
– 3 miliardy ludzi jest zależna od węgla, drewna i węgla drzewnego oraz odpadów pochodzenia zwierzęcego, które wykorzystywane są do gotowania i ogrzewania.
– Energia jest główną przyczyną zmian klimatycznych, stanowiąc około 60% światowej emisji gazów cieplarnianych.
– Ograniczenie węgla w produkcji energii jest kluczowym celem długoterminowym polityki klimatycznej.
ZADANIA: Przygotuj się do debaty na temat unowocześnienia źródeł energii w Polsce, uwzględniając w aspekty dotyczące samych konsumentów, społeczności lokalnej i globalnego działania na rzecz zrównoważonego rozwoju. Musisz przygotować argumenty za i przeciw.
CEL 8 – WZROST GOSPODARCZY I GODNA PRACA
Cel: Promować stabilny, zrównoważony i inkluzywny wzrost gospodarczy, pełne i produktywne zatrudnienie oraz godną pracę dla wszystkich ludzi
Wskaźniki, za pomocą których opisuje się rozwój gospodarczy (takie jak PKB na mieszkańca) wskazują na poprawiającą się sytuację ludności, jednak wciąż mniej więcej połowa ludzi na świecie żyje za nie więcej niż 2 dolary amerykańskie dziennie.
Wzrost gospodarczy jest często wykorzystywany jako wyznacznik dobrobytu, jednak postrzeganie go jako jedynego czynnika jakości życia jest błędem. Obliczając wzrost gospodarczy, nie bierze się pod uwagę np. tego, czy poprawa ogólnego stanu gospodarki prowadzi również do zmniejszenia nierówności między ludźmi. Dodatkowo wzrost gospodarczy wiąże się ze zwiększeniem wykorzystywania zasobów naszej planety, w wyniku czego następuje niszczenie środowiska.
Dlatego ONZ zwraca uwagę na znaczenie zrównoważonego rozwoju, który uwzględnia potrzeby zarówno ludzi, jak i środowiska oraz pozwala skorzystać tym, którzy dotąd nie mieli zasobów niezbędnych do dobrego życia.
FAKTY
– Bezrobocie na świecie wzrosło z poziomu 170 milionów ludzi w 2007 roku do blisko 202 milionów w 2012 roku, z czego 75 milionów ludzi pozostających bez pracy to młode kobiety i mężczyźni.
– Około 2.2 miliarda ludzi żyje poniżej progu ubóstwa, tj. za mniej niż 2 USD dziennie. Wykorzenienie ubóstwa jest możliwe tylko poprzez tworzenie stabilnych i dobrze opłacanych miejsc pracy.
– W latach 2016 – 2030 potrzebnych będzie 470 milionów miejsc pracy dla osób wchodzących na rynek pracy.
ZADANIE: Kupujcie odpowiedzialnie. Planując zakupy starajcie się wybierać lokalnych sprzedawców i producentów. Wspieracie w ten sposób polskie marki i krajowy rozwój gospodarczy. Kupujcie sezonowe warzywa na targach, u okolicznych rolników. Zadbajcie również o to, by produkty które kupujecie pochodziły z zakładów, które gwarantują godne warunki pracy. Buty, odzież, zabawki, elektronika i żywność powinny pochodzić z miejsc przestrzegających praw pracowników. Na stronie www.ekonsument.pl znajdziecie informację o sklepach i miejscach w których kupicie produkty z certyfikatem fair trade (sprawiedliwy handel).
Zróbcie wykaz tych firm i napiszcie do jednej z nich list, w którym dziękujecie za walkę o prawa pracowników i przeciwstawianie się współczesnemu niewolnictwu, pracy dzieci i handlowi ludźmi.
CEL 9 – INNOWACYJNOŚĆ, PRZEMYSŁ, INFRASTRUKTURA
Cel: Budować stabilną infrastrukturę, promować zrównoważony przemysł oraz wspierać innowacyjność.
W wielu krajach rozwijających się brakuje podstawowej infrastruktury drogowej, sanitarnej, wodnej oraz elektryczności i technologii informacyjno-komunikacyjnej. Te Braki wpływają negatywnie zarówno na gospodarkę jak i na życie ludzi. Nie bez powodu przemysł kojarzy się z ogołoconym krajobrazem i kominami, z których wydobywają się chmury dymu.
Tego rodzaju działalność, poza negatywnym wpływem na środowisko, wiąże się też z nierównościami między ludźmi – często właśnie najubożsi mieszkają na najbardziej zanieczyszczonych terenach. Przemysł i infrastruktura przyszłości muszą służyć równości, ale też odnowie środowiska naturalnego.
Z tego powodu należy inwestować w innowacyjne technologie, które pozwolą na oszczędzanie energii i materiałów podczas produkcji przemysłowej. Trzeba również zadbać o zapewnienie wszystkim ludziom dostępu do infrastruktury związanej z edukacją i opieką zdrowotną.
FAKTY
– W wielu krajach rozwijających się brakuje podstawowej infrastruktury drogowej, kanalizacji sanitarnej i wodnej, elektryczności i technologii informacyjno- komunikacyjnej.
– Około 2,6 miliarda ludzi w krajach rozwijających się nie ma całodobowego dostępu do elektryczności.
– 2,5 miliarda ludzi jest pozbawiona podstawowych warunków sanitarnych oraz prawie 800 milionów ludzi nie ma dostępu do wody, zczego setki milionów zamieszkuje Afrykę Subsaharyjską i Południową Azję.
– Około 1 – 1,5 miliona ludzi na świecie nie ma dostępu do solidnych usług telefonicznych.
– Dobrej jakości infrastruktura jest związana z osiągnieciem społecznych, ekonomicznych i politycznych celów.
– Niedostatecznej jakości infrastruktura prowadzi do braku dostępu do rynków, pracy, informacji i szkoleń oraz stanowi główną barierę dla rozwoju biznesu.
– Słabo rozwinięta infrastruktura ogranicza dostęp do opieki zdrowotnej i edukacji.
– W wielu państwach afrykańskich, szczególnie tych o niższym dochodzie, niedostateczna infrastruktura zmniejsza produktywność przedsiębiorstw o około 40%.
ZADANIE: Bądźcie na bieżąco z tym, co dzieje się w waszej miejscowości w obszarze dziewiątego Celu Zrównoważonego Rozwoju. Zgromadźcie materiały prasowe dotyczące informacji jak nowoczesny i dostępny jest transport miejski w waszej okolicy, czy mieszkańcy i mieszkanki mają dostęp do zielonej energii, Internetu? Ułóżcie z tych materiałów własny – napiszcie artykuł prasowy na ten temat.
CEL 10 – MNIEJ NIERÓWNOŚCI
Cel: Zmniejszyć nierówności w krajach i między krajami.
Nierówności dzielą społeczeństwo – zarówno to globalne, jak i wewnątrz każdego kraju. Dążenie do zapewnienia równych szans dla wszystkich ludzi to nie tylko nakaz moralny zapisany w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka. To też metoda na poprawę dobrobytu całej ludzkości.
Nierówności wynikają najczęściej z czynników, na które nie mamy wpływu: z ubóstwa, pochodzenia, płci, wieku, orientacji seksualnej, religii itp., a ich konsekwencje są dla nas dotkliwe.
Jednym z przejawów nierówności jest dyskryminacja. Oznacza ona ograniczenie dostępu do potrzebnych dóbr i usług dla ludzi z określonej grupy. Mowa np. o dostępie do jedzenia, leczenia, edukacji wysokiej jakości.
Dyskryminacją jest również odrzucenie lub wyśmianie kogoś z grupy ze względu na jakąś jej lub jego cechę: płeć, wygląd, posiadanie lub nie jakichś przedmiotów, wyznanie, orientację seksualną czy kolor skóry.
Jeśli się dobrze nad tym zastanowić, to każdy i każda z nas w ciągu jednego dnia może dyskryminować, jak i być obiektem dyskryminacji. Codziennie też mamy szansę wyciągnąć rękę do osób jej doświadczających.
Fakty
• W latach 1990 – 2010 nierówność dochodowa w państwach rozwijających się wzrosła średnio o 11%.
• Znacząca większość gospodarstw domowych w państwach rozwijających się, tj. ponad 75% populacji, żyje w społeczeństwach, w których dochód jest bardziej nierównomiernie rozłożony, niż miało to miejsce w latach 90. XX wieku.
• Badania potwierdzają, że poniżej pewnego progu nierówności niekorzystnie wpływają na rozwój i redukcję ubóstwa, a także na związek między uczestnictwem w sferze publicznej i politycznej a poczuciem własnej wartości i samorealizacji.
• Wzrost nierówności dochodowej nie jest nieunikniony. Kilka krajów zmniejszyło już nierówność dochodową lub utrzymało ją na dotychczasowych poziomie przy jednoczesnym osiągnięciu rozwoju.
• Nie stawimy skutecznie czoła nierównościom dochodowym, jeśli nie zapewnimy wszystkim równych możliwości rozwojowych.
• Jak wynika z badań przeprowadzonych przez Program NZ ds. Rozwoju (United Nations Development Programme – UNDP), na całym świecie decydenci przyznają, że poziom nierówności w ich krajach jest na ogół wysoki i stanowi potencjalne zagrożenie dla długoterminowego rozwoju społeczno-ekonomicznego.
ZADANIE: Przygotuj plakat zachęcający do wolontariatu, albo przeciwko dyskryminacji.
ZADANIE: Zadziałajcie lokalnie. Zdiagnozujcie, która ułatwiłaby życie społeczności, w której żyjecie (np. chodnik, podjazd). Przygotujcie i przeprowadźcie ankietę – min. 3 pytania (można zrobić to zdalnie) i napisz list do administracji lokalnej, aby zgłosiła twój projekt do budżetu partycypacyjnego.
CEL 11 – ZRÓWNOWAŻONE MIASTA I SPOŁECZNOŚCI
Cel: Uczynić miasta i osiedla ludzkie bezpiecznymi, stabilnymi, zrównoważonymi oraz sprzyjającymi włączeniu społecznemu.
Miasta stoją przed wyzwaniami takimi jak przeludnienie, zanieczyszczenie powietrza czy nadmierna produkcja śmieci. Obecnie 828 milionów ludzi żyje w dzielnicach biedy, liczba ta ciągle wzrasta. Prawie połowa ludności świata– 3.5 miliarda ludzi – żyje w miastach. Mimo iż zajmują one jedynie 3% powierzchni Ziemi, odpowiadają za 60-80% zużycia energii i 75% dwutlenku węgla produkowanego przez ludzi.
W związku z przewidywanym wzrostem liczby ludzi zamieszkujących obszary miejskie do 5 miliardów w 2030 roku, potrzebujemy skuteczniej niż do tej pory zarządzać i planować miasta. Dlatego coraz częściej mówi się o zrównoważonych miastach, które miałyby zapewnić godne warunki życia, nie stwarzając problemów dla siebie i reszty świata w przyszłości.
Niestety sposobem zrównoważenia niektórych miast Globalnej Północy bywa przeniesienie przemysłu, rolnictwa, a nawet odpadów na Globalne Południe, co skutkuje powstawaniem dzielnic biedy, pogorszeniem stanu środowiska naturalnego i klimatu oraz powoduje migracje.
FAKTY
– Połowa populacji ludzkiej – 3.5 miliarda ludzi – mieszka w miastach.
– Do 2030 roku prawie 60% światowej populacji będzie zamieszkiwało obszary miejskie.
– W nadchodzących dekadach na kraje rozwijające się przypadnie 95% ekspansji urbanistycznej.
– 828 milionów ludzi żyje w slumsach i liczba ta stale wzrasta.
– Miasta na świecie zajmują zaledwie około 3% obszaru Ziemi, jednocześnie zużywają one 60-80% energii i wytwarzają 75% emisji dwutlenku węgla.
ZADANIE: Zapoznajcie się z cechami zrównoważonych miast i porównaj je z sytuacją w waszej miejscowości. Zrób listę spraw i miejsc do zmiany. Nakręć film informacyjno-edukacyjny na temat zrównoważonych miast i społeczności lub na temat jednej, konkretnej sprawy, jak np. ochrona czystości powietrza w miastach, wycinki drzew w miastach, betonowania placów itp.
CEL 12 – ODPOWIEDZIALNA KONSUMPCJA I PRODUKCJA
Cel: Zapewnić wzorce zrównoważonej konsumpcji i produkcji.
Jeśli (zgodnie z szacunkami) liczba ludzi na świecie do 2050 roku wzrośnie do 9,6 miliarda, to do prowadzenia dotychczasowego stylu życia będziemy potrzebować bogactw naturalnych w ilościach odpowiadających trzykrotności zasobów naszej planety.
Zrównoważona konsumpcja oznacza nabywanie rzeczy i usług przyjaznych zdrowiu i środowisku oraz takich, których naprawdę potrzebujemy. W Polsce problemem pozostaje kwestia marnowania żywności. Wyrzucanie jedzenia jest stratą pieniędzy, złym przykładem dla innych oraz ma negatywny wpływ na środowisko. Razem z żywnością marnujemy energię i wodę potrzebne do jej wyprodukowania, a rozkładające się resztki są źródłem emisji gazu cieplarnianego – metanu.
Jak zawsze pierwszy i najważniejszy krok to uświadomienie sobie, że jesteśmy częścią problemu, jak i rozwiązania. Zrównoważona konsumpcja i produkcja wymaga zmian zarówno po stro-nie producentów jak i konsumentów. My jako konsumenci możemy dokonywać świadomych wyborów, kupując mniej i tylko to, czego potrzebujemy oraz z zachowaniem zasad sprawiedliwego handlu.
Kupujcie mniej. Wiele przedmiotów, którymi się otaczamy, jest nam zupełnie niepotrzebnych, a z wielu możemy zrezygnować. Przeceny, black friday, pakiety produktów to triki stosowane przez marketingowców, aby zmanipulować konsumentów do większych zakupów. Zastanówcie się, w jakim stopniu wasze zakupy są efektem sztucznie wykreowanych potrzeb i spróbujcie po prostu kupować to, czego naprawdę potrzebujecie.
Każdy zakupiony przez nas towar zanim trafi na półkę sklepu musi przejść wiele etapów: produkcja, dystrybucja, transport. Każdy z tych etapów może być sprawiedliwy dla wszystkich jego uczestników, lub nie. Co to oznacza? Że każda z osób zaangażowanych w dany etap otrzymuje godne wynagrodzenie za swoją pracę, pracuje w odpowiednich warunkach a cena za produkt jest uczciwa.
FAKTY
– Każdego roku szacunkowo jedna trzecia całej produkcji żywności – tj. 2,3 miliarda ton żywności o wartości około 1 biliona USD – jest wyrzucana przez konsumentów i handlowców do śmieci, lub ulega niszczeniu i zepsuciu w wyniku złych warunków transportowych lub podczas zbiorów.
– Gdyby ludzie na całym świecie korzystali z energooszczędnych żarówek, zaoszczędzono by 120 miliardów USD rocznie.
– Jeśli, zgodnie szacunkami, populacja świata do 2050 roku wzrośnie do 9,6 miliarda, to do prowadzenia dotychczasowego stylu życia będziemy potrzebować bogactw naturalnych w ilościach odpowiadających trzykrotności zasobów naszej planety.
Woda
– Mniej niż 3% światowych zasobów wody nadaje się do picia, z czego 2,5% to zamarznięta woda na Antarktyce, Arktyce i w lodowcach. Tylko 0,5% pitnej wody jest wykorzystywana na potrzeby ludzi i ekosystemów.
– Człowiek zanieczyszcza wodę szybciej niż przyroda jest w stanie ją oczyścić w drodze recyklingu, w rzekach i jeziorach.
– Ponad 1 miliard ludzi na świecie nadal nie ma dostępu do wody pitnej.
– Nadmierne zużycie wody przyczynia się do globalnych napięć związanych z jej brakiem.
– Woda występująca w przyrodzie nic nie kosztuje, lecz infrastruktura potrzebna do jej dostarczania jest droga.
Energia
– Pomimo rozwoju technologii promujących efektywne korzystanie z energii, jej zużycie w krajach OECD wzrośnie o 35% do roku 2020. Energia wykorzystana w celach komercyjnych i mieszkalnych to drugi największy, po transporcie, obszar jej globalnego zużycia.
– W 2002 roku rynek samochodowy w krajach OECD składał się z 550 milionów pojazdów, z czego 75% stanowiły samochody prywatne. Przewiduje się, że do 2020 roku liczba samochodów prywatnych wzrośnie o 32%. W tym samym czasie wzrośnie wskaźnik przejechanych kilometrów o 40%, a liczba przelotów samolotowych potroi się.
– Gospodarstwa domowe pochłaniają 29% globalnej energii i przyczyniają się do emitowania 21% dwutlenku węgla.
Żywność
– Nie tylko produkowanie żywności wywiera duży wpływ na środowisko (rolnictwo, przetwarzanie żywności). Również gospodarstwa domowe, poprzez wybór produktów żywnościowych, sposobu odżywiania się i przyzwyczajenia wpływają na swoje otoczenie, ilość konsumowanej energii i marnotrawionej żywności.
– Każdego roku marnotrawi się 3 miliardy żywności, podczas gdy na świecie 1 miliard ludzi cierpi z powodu niedożywienia, a kolejny miliard głoduje.
– Nadmierna konsumpcja żywności szkodzi naszemu zdrowiu i środowisku.
– 5 miliardów ludzi na świecie ma nadwagę lub cierpi na otyłość.
– Degradacja ziemi i obniżająca się urodzajność gleby, niezrównoważone zużycie wody, nadmierne rybołówstwo i degradacja środowiska morskiego – to wszystko zmniejsza zdolność środowiska naturalnego w zakresie zapewnienia nam żywności.
– W skali globalnej sektor żywnościowy pochłania 30% skonsumowanej energii i odpowiada za 22% całkowitej emisji gazów cieplarnianych
– W 2013 roku źródła odnawialne wytworzyły jedną piątą zużytej energii na
ZADANIE: Zwróć uwagę, skąd pochodzą produkty z waszego stołu i co mają w składzie. Na początek można zrezygnować np. z produktów zawierających olej palmowy, lub awokado z Ameryki Południowej. Dlaczego? A może trzeba zacząć robić listę zakupów, a nie wrzucać do koszyka więcej, na zapas? Przygotuj krótką prezentacje o zrównoważonej konsumpcji i produkcji.
CEL 13 – DZIAŁANIA W DZIEDZINIE KLIMATU
Cel: Podjąć pilne działania w celu przeciwdziałania zmianom klimatu i ich skutkom
Obecne zmiany klimatyczne są odczuwane na wszystkich kontynentach. Zakłócają one rozwój krajowych gospodarek oraz zagrażają życiu całych społeczeństw. Jednak wciąż możliwe jest obniżenie tempa wzrostu średniej temperatury na Ziemi.
Prognozy naukowe dotyczące przyszłego stanu naszej planety to masowe migracje z terenów niezdatnych do życia, walka o wodę pitną, nasilające się ekstremalne zjawiska pogodowe w bliskiej perspektywie czasowej. To przerażająca wizja przyszłości, ale ONZ proponuje zamiast o wizji końca świata rozmawiać o świecie, w którym chcemy żyć w przyszłości. O zasadach, które będą służyły naszemu dobremu samopoczuciu, o diecie, która przyczyni się do naszego zdrowia i sprawności fizycznej, o gospodarce, w której możemy realizować swoje zainteresowania, o środowisku naturalnym, w którym możemy znaleźć wytchnienie i energię do działania. Rozwiązania przyjazne dla klimatu są często dobre także dla nas.
FAKTY
– W latach 1880 – 2012 średnia światowa temperatura uległa podwyższeniu o0.850 Celsjusza. Zobrazowując, wzrost temperatury o 10 Celsjusza skutkuje pięcioprocentowym obniżeniem poziomu zbioru zbóż. W latach 1981-2002 z powodu ocieplenia klimatu odnotowano znaczne obniżenie poziomu zbiorów kukurydzy, pszenicy i innych znaczących upraw w wysokości 40 megaton rocznie.
– Temperatura wód oceanicznych podniosła się, zmniejszyła się ilość opadów śniegu, zmalała pokrywa lodowa, podniósł się poziom mórz. W latach 1901 – 2010 średni poziom mórz na świecie wzrósł o 19 cm, ponieważ z powodu ocieplenia klimatu i topnienia lodowców powiększyły się oceany. Od 1979 roku wielkość powierzchni lodów na Morzu Arktycznym ulega stałemu zmniejszeniu. W każdej dekadzie topnieje 1.07 miliona km2 pokrywy lodowej.
– Zakładając, że utrzymany zostanie obecny poziom koncentracji i wielkość emisji gazów cieplarnianych, to pod koniec obecnego stulecia temperatura na Ziemi wzrośnie o ponad 1,50 Celsjusza w porównaniu do lat 1850-1900. Jednocześnie wzrośnie temperatura wód oceanicznych i nadal będzie topnieć pokrywa lodowa. Szacuje się, że do 2065 roku średni poziom mórz podwyższy się o 24 – 30 cm, zaś do 2100 roku o 40-63 cm. Większość skutków zmian klimatu utrzyma się przez kolejne wieki, nawet jeśli uda nam się zahamować emisję gazów cieplarnianych.
– Od 1990 roku emisja dwutlenku węgla na świecie wzrosła o prawie 50%.
– W latach 2000-2010 globalna emisja dwutlenku węgla (CO2) rosła szybciej niż w każdej z trzech poprzednich dekad.
– Wciąż jest możliwe, by przy użyciu szerokiego wachlarza środków technologicznych i zmianie wzorców zachowania doszło do obniżenia tempa wzrostu średniej temperatury na Ziemi o 20 Celsjusza w stosunku do poziomu w okresie przedindustrialnym.
– Zmiany instytucjonalne i technologiczne dają większą niż zerową szansę, że wskaźnik ocieplenia klimatu nie przekroczy tego progu.
ZADANIE: Wszystko, co robimy pozostawia ślad węglowy, który jest sumą emisji gazów cieplarnianych wywołanych przez nas samych, naszą rodzinę, szkołę, miejscowość. Im mniejszy ślad węglowy – tym lepiej dla klimatu. Zmierzcie, jakie są wasze ślady węglowe. Zachęćcie do mierzenia śladu swoich bliskich i kolegów. To dobry wstęp do dyskusji o tym, jak ograniczyć niekorzystny wpływ na klimat.
https://smoglab.pl/policz-swoj-slad-weglowy-kalkulator-onz-ci-w-tym-pomoze/
CEL 14 – ŻYCIE POD WODĄ
Cel: Chronić oceany, morza i zasoby morskie oraz wykorzystywać je w sposób zrównoważony.
Woda deszczowa, woda pitna, pogoda i klimat, linie brzegowe, sporo naszej żywności, a nawet tlen, którym oddychamy, są zależne od mórz i oceanów. Uważne zarządzanie tymi zasobami jest kluczem do zrównoważonej przyszłości.
Oceany i ekosystemy morskie to bardzo ważne źródło tle-nu(około 50%). Ponadto regulują klimat, również w głębi kontynentu. Dzięki pochłanianiu około 30% wytwarzanego przez ludzi dwutlenku węgla łagodzą skutki globalnego ocieplenia. Jednak ponoszą przy tym wysoką cenę – pochłaniany CO2 wchodzi w reakcję z wodą i prowadzi do podnoszenia się poziomu kwasowości oceanów. Skutkuje to wyginięciem wielu gatunków i osobników roślin i zwierząt, których domem jest słona woda.
Wzrost średniej globalnej temperatury również wpływa na pogarszanie się stanu oceanów. Wyższa temperatura wody powoduje np. masowe wymieranie raf koralowych, wraz z którymi odchodzą nie tylko piękne podwodne krajobrazy, ale przede wszystkim różnorodność biologiczna.
FAKTY:
– Oceany pokrywają trzy czwarte powierzchni Ziemi, zawierają 97% wody na świecie i stanowią 99% przestrzeni do życia na Ziemi.
– Ponad trzy miliardy ludzi polega na morskiej i przybrzeżnej różnorodności biologicznej, aby utrzymać się przy życiu.
– W skali światowej roczna wartość rynkowa morskich i przybrzeżnych zasobów oraz produkcji przemysłowej szacowana jest na 3 biliony USD lub około 5% światowego PKB.
– W oceanach żyje niemal 200,000 zidentyfikowanych gatunków, jednak ich faktyczna liczba może sięgać milionów.
– Oceany pochłaniają około 30% dwutlenku węgla powstałego w wyniku działalności człowieka i tym samym łagodzą skutki globalnego ocieplenia.
– Oceany są największym źródłem białka na świecie; dla ponad 3 miliardów ludzi stanowią one główne źródło pozyskiwania białka.
– Rybołówstwo w sposób bezpośredni i pośredni zapewnia pracę dla ponad 200 milionów ludzi.
– Subwencje dla rybołówstwa skutkują gwałtownym uszczupleniem liczebności wielu gatunków ryb i hamują wysiłki na rzecz zachowania i odnowienia światowych łowisk i miejsc pracy z nimi związanymi. Z powodu subwencji rybołówstwo oceaniczne generuje roczny zysk w wysokości o 50 miliardów USD mniejszy, niż jest to potencjalnie możliwe.
– Nawet do 40% oceanów jest silnie dotkniętych ludzką działalnością, w tym zanieczyszczeniem, wyjałowieniem łowisk czy utratą przybrzeżnego środowiska naturalnego
ZADANIE: Ograniczcie plastik. Według WWF w Polsce zużywamy rocznie 1,2 miliarda słomek, a w całej Unii Europejskiej aż 100 miliardów foliówek i 46 miliardów plastikowych butelek rocznie. Duża część tego plastiku i innych zanieczyszczeń trafia do mórz i oceanów, gdzie pozostaną na setki lat, a przez ten czas będą zagrażać zwierzętom i roślinom morskim. Problem w Polsce dotyczy głównie wakacji i to przed wakacjami najlepiej przeprowadzić kampanię poświęconą ograniczaniu plastiku. Przygotuj collage zdjęć lub film pokazujący skutki wyrzucania plastiku do mórz i oceanów.
CEL 15 – ŻYCIE NA LĄDZIE
Cel: Chronić, przywrócić oraz promować zrównoważone użytkowanie ekosystemów lądowych, zrównoważone gospodarowanie lasami, zwalczać pustynnienie, powstrzymywać i odwracać proces degradacji gleby oraz powstrzymać utratę różnorodności biologicznej.
Wycinanie drzew to nie tylko zmiana w krajobrazie, do której przyczynia się także rolnictwo, budowa elektrowni wodnych, kopalnie i przemysł. Lasy produkują tlen, usuwają zanieczyszczenia z powietrza, zapobiegają erozji gleb, zatrzymują wilgoć i chronią przed powodziami, a także stanowią ostoję różnorodności biologicznej. Wylesianie prowadzi do zmiany lokalnego klimatu, a w skrajnych przypadkach nawet do pustynnienia całych obszarów.
Konsekwencje odczuwają nie tylko miejscowe zwierzęta i rośliny, ale także miliony ludzi, dla których las jest domem, źródłem pożywienia i utrzymania. Wyższe temperatury, przedłużające się susze i działalność człowieka (np. wypalanie lasów pod dochodowe uprawy, takie jak palmy olejowe) zwiększają ryzyko pożarów lasów na wielką skalę. Przykładem może być pożar w 2015 r. w Indonezji, który NASA nazwała największą katastrofą ekologiczną XXI wieku spowodowaną przez człowieka. Ostatnio takie pożary zdarzają się niestety coraz częściej…
Fakty
– Lasy stanowią główne źródło utrzymania dla około 1,6 miliarda ludzi, w tym około 70 milionów ludności rdzennej.
– Lasy zamieszkuje ponad 80% wszystkich gatunków zwierząt, roślin i owadów żyjących na lądzie.
Pustynnienie
– 2,6 miliarda ludzi utrzymuje się bezpośrednio z rolnictwa, przy czym 52% ziemi uprawnej w mniejszym lub większym stopniu jest dotknięte degradacją gleby.
– Do 2008 roku, degradacja ziemi dotknęła 1,5 miliona ludzi na całym świecie.
– Ocenia się, że poziom utraty gruntów ornych jest 30 – 35 razy większy niż kiedykolwiek w historii.
– W wyniku suszy i pustynnienia co roku tracimy 12 milionów hektarów (23 hektary na minutę), na których można by uprawiać 20 milionów ton zboża.
– 74% ubogiej ludności na świecie jest bezpośrednio dotknięta procesem degradacji ziemi.
Bioróżnorodność
– Z około 8300 znanych gatunków zwierząt, 8% już wyginęło, natomiast 22% jest zagrożonych wymarciem.
– Z ponad 80000 gatunków drzew, tylko mniej niż 1% zostało zbadanych pod względem potencjalnej użyteczności.
– Ryby zapewniają 20% białka zwierzęcego 3 miliardom ludzi. Tylko dziesięć gatunków ryb stanowi 30% połowów morskich i tylko dziesięć gatunków ryb stanowi 50% produkcji akwakultury.
– Dieta człowieka w ponad 80% oparta jest na roślinach. Tylko trzy główne rodzaje zbóż – ryż, kukurydza i pszenica – zaspokajają 60% zapotrzebowania energetycznego.
– Co najmniej 80% ludzi zamieszkujących tereny wiejskie w krajach rozwijających się polega na tradycyjnej medycynie opartej na ziołolecznictwie jako podstawowej formie opieki zdrowotnej.
ZADANIE: Znajdź artykuły o walce ekologów o Dolinę Rospudy, o wycince puszczy amazońskiej i białowieskiej i o innych tego typu zdarzeniach. Napisz przemowę, w której poruszysz tematy związane z 15 Celem.
CEL 16 – POKÓJ, SPRAWIEDLIWOŚĆ I SILNE INSTYTUCJE
Cel: Promować pokojowe i inkluzywne społeczeństwa, zapewnić wszystkim ludziom dostęp do wymiaru sprawiedliwości oraz budować na wszystkich szczeblach skuteczne i odpowiedzialne instytucje, sprzyjające włączeniu społecznemu
Rządy prawa i rozwój są powiązane i nawzajem się wzmacniają. Jeśli wyeliminować by przestępstwa finansowe, zaoszczędzone pieniądze mogłyby rozwiązać problem skrajnego ubóstwa.
Demokratyczne ustroje oraz powszechny udział obywateli i obywatelek w procesie politycznym to niezaprzeczalne osiągnięcie niektórych współczesnych społeczeństw. Jednak jest ono stosunkowo nowe. Nawet Stany Zjednoczone, kraj uważany za kolebkę nowożytnej demokracji, jeszcze w latach 60. XX wieku brutalnie dyskryminował Afroamerykanów, a rozumienie pojęcia równości gwałtownie ewoluowało dopiero w wyniku mobilizacji społecznej.
Zmiana prawa to jedno, ale zmiana mentalności i ram rozumienia świata to wyzwanie zupełnie innych rozmiarów. Pamiętajmy jednak, że to masowy udział obywateli i obywatelek w życiu publicznym prowadzi do tych rewolucyjnych zmian. Żaden rząd czy instytucja nie zmieni się, jeśli nie zażąda tego społeczeństwo.
FAKTY
– Sądownictwo i policja znajdują się wśród instytucji najbardziej dotkniętych korupcją.
– Koszt korupcji, łapówkarstwa, kradzieży iunikania podatków w krajach rozwijających się wynosi 1,26 bilionów USD rocznie. Fundusze te mogłyby posłużyć do poprawy losu tych, którzy żyją za mniej niż 1,25 USD przez okres przynajmniej sześciu lat.
– W 2011 roku w krajach dotkniętych wojną wskaźnik dzieci, które przestały chodzić do szkoły podstawowej wyniósł 50%, co oznacza że 28,5 miliona dzieci w tych krajach nie uczyło się. Sytuacja ta podkreśla wpływ niestabilności społecznych na realizację jednego z głównych Celów Zrównoważonego Rozwoju: edukacji.
– Rządy prawa i rozwój są silnie powiązane i nawzajem się wzmacniają. Właśnie dlatego są one konieczne dla zapewnienia zrównoważonego rozwoju na szczeblu krajowym i międzynarodowym.
ZADANIE: Zadbajcie o pokojową atmosferę w swoim domu, szkole i najbliższym otoczeniu. Bądźcie przykładem i zmianą, którą chcielibyście i chciałybyście zobaczyć w ludziach. Zwracajcie uwagę na akcje i petycje, które działają na rzecz pokoju i sprawiedliwości na świecie. Jedną z takich inicjatyw jest Maraton Pisania Listów, który polega na wysyłaniu apeli do władz oraz listów solidarności do osób, których prawa są łamane. Przyłącz się i napisz taki list. Zaproś najbliższych, koleżanki i kolegów do wspólnego działania.
CEL 17 – PARTNERSTWO NA RZECZ CELÓW
Cel: Wzmocnić środki wdrażania i ożywić globalne partnerstwo na rzecz zrównoważonego rozwoju.
Cel ten dotyczy głównie współpracy międzynarodowej na rzecz wspólnego celu – zrównoważonego rozwoju. Realizacja każdego z Celów Zrównoważonego Rozwoju jest uzależniona od wszystkich pozostałych.
Nasze zdrowie (Cel 3) będzie znacznie lepiej chronione, je-śli uda nam się o zatrzymać zmianę klimatu (Cel 13). Czyste źródła energii odnawialnej (Cel 7) pomogą chronić życie w wodzie i na lądzie (Cele 14 i 15). Dostęp do czystej wody i poprawa warunków sanitarnych (Cel 6) mają bezpośredni wpływ na poprawę sytuacji kobiet na świecie (Cel 10). Przy-kłady można by mnożyć, ale kluczowe są współzależności, na które natkniemy się na każdym kroku i poziomie.
Naturalną konsekwencją tej sieci zależności między Celami jest też potrzeba współpracy wszystkich możliwych instytucji na drodze do ich realizacji. Z jednej strony mamy Organizację Narodów Zjednoczonych (która zainicjowała zdefiniowanie Celów Zrównoważonego Rozwoju i monitoruje ich wdrażanie), międzynarodowe mechanizmy pomocy humanitarnej i współpracy rozwojowej, a z drugiej strony jesteśmy my – niezależnie od wieku, przekonań czy zawodu nasze decyzje kształtują świat wokół nas.
FAKTY
– W 2014 roku oficjalna pomoc rozwojowa wynosiła około 125 miliardów dolarów. To najwyższa wartość w dotychczasowej historii.
– 79% towarów importowanych z państw rozwijających się trafia do państw rozwiniętych bezcłowo.
– Dług w krajach rozwijających się utrzymuje się na stałym poziomie około 3% rocznych wpływów z eksportu.
– Liczba użytkowników Internetu w Afryce niemal podwoiła się w ciągu ostatnich czterech lat.
– 30% światowej młodzieży korzysta aktywnie zcyfrowych technologii od co najmniej pięciu lat.
– Jednak niemal 4 miliardy ludzi nie korzystają zInternetu, iż czego 90% pochodzi z państw rozwijających się.
ZADANIE: Rozpowszechniajcie wiedzę na temat Celów Zrównoważonego Rozwoju. Obejmują one wyzwania, których osiągnięcie wymaga globalnej współpracy. Jednak by udało się im sprostać, każdy musi wykonać swoją część pracy: rząd, sektor prywatny, społeczeństwo obywatelskie. Nagrajcie film lub przygotujcie grafikę na temat Celów.
ZADANIE: Zapoznajcie się z inicjatywami na rzecz wspierania realizacji Celów Zrównoważonego Rozwoju. Zobaczcie jak młodzież może włączyć się w proces lokalnych i globalnych zmian. Dotychczas powstało wiele inicjatyw wspierających grupy młodzieżowe w działaniu. Stwórzcie e-booka na temat organizacji i instytucji, które wspierają młodzież w działaniu na rzecz Celów Zrównoważonego Rozwoju.
NA ZAKOŃCZENIE – APEL DO WSZYSTKICH
Matteo di Carlo zachęca Was: Chcesz doświadczyć zmiany w Twoim życiu, to nią bądź.
My namawiamy Was: Promujcie działalność na rzecz realizacji Celów własnym przykładem! Uczyńmy świat lepszym miejscem dla wszystkich!
Nadal uważacie, że nie dacie rady, że to zbyt trudne? Nie wierzycie, że dosłownie każdy i codziennie może realizować Cele Zrównoważonego Rozwoju? No to na zakończenie przeczytajcie, jak można uratować świat nie ruszając się z kanapy 🙂