Edukacja globalna na historii? Oczywiście! Zwłaszcza przy temacie kolonializmu. Wyobrażacie sobie zdziwienie na twarzach uczniów, kiedy na początku lekcji, zamiast tematu słyszą polecenie: Proszę zajrzeć do swojej szafy i policzyć, ile macie t-shirtów. Reakcje bezcenne : ). Poprosiłam, aby sprawdzili też, gdzie ich t-shirty zostały wyprodukowane i przypomnieli sobie, ile kosztował ich ulubiony.
Gdy pierwsze zdziwienie ustąpiło, określiliśmy na mapie położenie Chin, Bangladeszu, Wietnamu, Indonezji. Wyjaśniliśmy też, na czym polega podział na globalną Północ i globalne Południe.
Zapytałam uczniów, czy wiedzą, jak powstaje t-shirt. Zaprezentowałam im fragment filmu (do 6:36)
Wspólnie odpowiedzieliśmy na pytanie: Dlaczego tak się dzieje, że ubrania, które noszą mieszkańcy globalnej bogatej Północy, są produkowane przez kraje Globalnego Południa, a te są bardzo biedne? Odpowiedź była dla nich oczywista: chęć zysku. Dokonaliśmy zatem kilku obliczeń: Jeżeli dzień pracy w fabryce w Bangladeszu trwa 16 h, a za godzinę pracownik dostaje 13 eurocentów, to jego dniówka w przybliżeniu to 9,28 zł. Przyjęliśmy wspólnie, że średnia cena jednego t-shirtu w ich szafie to 20 zł. Zysk było widać gołym okiem!
Po przeczytaniu fragmentu tematu z podręcznika o przyczynach kolonializmu w XIX wieku, okazało się, że były one takie same. Na podstawie mapy przeanalizowaliśmy podział kolonialny świata. Wyjaśniliśmy też pojęcie kolonializm.
To był dalszy ciąg analogii, bo uczniowie zauważyli, że większość państw, które brały udział w podziale świata, do dziś są gospodarczymi liderami, zaś te, które wchodziły w skład imperiów kolonialnych są dziś krajami biednym.
Na podstawie karykatury Cecila Rhodesa i fragmentu wiersza Rudyarda Kiplinga ,,Brzemię białego człowieka” omówiliśmy dwa oblicza kolonializmu, to pozytywne i to negatywne.
Dźwigaj białych ludzi brzemię,
wyślij swych synów daleko,
niechaj podbite plemiona
otoczą troskliwą opieką;
niech służą w ciężkim trudzie
nowo zdobytym szczepom,
stworzonym dzikim ludom.
Wpół diabłom, a wpół dzieciom. (…)
dźwigaj białych ludzi brzemię,
prowadź te wojny pokoju,
ujarzmij głód i choroby
w surowym, zaciętym boju. (…)
nie wolno ci się uchylić…
File:Punch Rhodes Colossus.png – Wikipedia
Kolejnym zagadnieniem były konflikty kolonialne. Po chwili pracy w grupach rozpisaliśmy je w mapie myśli:
Podsumowanie napisało się samo. Kiedy spytałam uczniów, ile nowych koszulek zamierzają sobie kupić w czasie black friday, zapadła cisza… ktoś powiedział, że mniej, ktoś, że wcale i tak ma już za dużo. Padło też pytanie: to ten kolonializm już się skończył czy nie? No właśnie…
Poprosiłam uczniów, aby obejrzeli do końca film z lekcji i wyjaśnili, czym jest Fairtrade.